Gdy dziecko trafia do szpitala, codzienne życie staje na głowie. Trzeba natychmiast przeorganizować obowiązki, często zrezygnować z pracy i przede wszystkim być przy dziecku. W takiej sytuacji rodzicom przysługuje zwolnienie lekarskie oraz zasiłek opiekuńczy na dziecko. Ale uwaga – nie zawsze, nie każdemu i nie na dowolny okres. Sprawdź, jak to naprawdę działa.
Zasiłek opiekuńczy a dziecko w szpitalu – kiedy przysługuje?
Zasiłek opiekuńczy wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), ale tylko osobie, która jest objęta ubezpieczeniem chorobowym. Prawo do niego pojawia się w momencie, gdy nie możesz iść do pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem – także wtedy, gdy przebywa ono w szpitalu.
Aby zasiłek opiekuńczy na dziecko przysługiwał:
-
musisz być zatrudniony lub prowadzić działalność objętą ubezpieczeniem chorobowym,
-
dziecko musi być chore i wymagać opieki,
-
w domu nie może być innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę.
Co ważne, wiek dziecka też ma znaczenie. Inne zasady obowiązują przy dzieciach do 14. roku życia, a inne przy dzieciach niepełnosprawnych (szczegóły niżej).
Zwolnienie lekarskie (L4) – kto wystawia?
Zwolnienie lekarskie na opiekę nad dzieckiem (tzw. L4 na dziecko) wystawia lekarz – pediatra lub lekarz prowadzący dziecko w szpitalu. To on ocenia, czy obecność opiekuna przy dziecku jest konieczna. W praktyce – jeśli maluch leży w szpitalu, takie zwolnienie zazwyczaj jest uznawane za zasadne.
Lekarz wystawia elektroniczne zaświadczenie lekarskie (e-ZLA), które trafia bezpośrednio do ZUS i pracodawcy. Nie musisz niczego drukować ani dostarczać osobiście.
Jak długo przysługuje zasiłek opiekuńczy?
To zależy od wieku dziecka i sytuacji:
-
60 dni rocznie – na dziecko do ukończenia 14 lat,
-
14 dni rocznie – na dziecko powyżej 14 roku życia,
-
do 30 dni rocznie – jeśli opieka dotyczy dziecka niepełnosprawnego w wieku 8–18 lat,
-
bez limitu dni – w niektórych sytuacjach dotyczących dzieci z ciężkimi niepełnosprawnościami.
Dni te są wspólne – jeśli masz więcej dzieci, limit nie mnoży się razy ilość dzieci. Obowiązuje też zasada: jeden zasiłek opiekuńczy na jednego opiekuna. Jeśli mama i tata pracują, muszą ustalić, kto bierze opiekę.
Dziecko w szpitalu a inni członkowie rodziny
W teorii, jeśli w domu są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę (np. babcia), ZUS może odmówić wypłaty zasiłku. W praktyce jednak obecność rodzica przy małym dziecku w szpitalu jest zazwyczaj uznawana za niezbędną.
Przy starszych dzieciach sytuacja może być różna – ZUS analizuje każdy przypadek indywidualnie. Jeśli uzna, że opieka nie była konieczna, może odmówić wypłaty świadczenia.
Ile wynosi zasiłek opiekuńczy?
Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest w wysokości 80% podstawy wynagrodzenia (zwykle średnia z ostatnich 12 miesięcy). Nie przysługuje za dni wolne od pracy, np. weekendy, jeśli w tym czasie nie świadczysz pracy.
Jak wypełnić wniosek o zasiłek?
Aby otrzymać zasiłek, należy złożyć:
-
druk Z-15A – wniosek o zasiłek opiekuńczy na dziecko,
-
e-ZLA – elektroniczne zwolnienie od lekarza.
Jeśli jesteś zatrudniony, wniosek składasz u pracodawcy. Jeśli prowadzisz działalność – bezpośrednio do ZUS (można przez PUE ZUS).
Czy zasiłek przysługuje podczas urlopu?
Jeśli dziecko trafi do szpitala w czasie Twojego urlopu wypoczynkowego – niestety, nie możesz wtedy otrzymać zasiłku opiekuńczego. Możesz natomiast przerwać urlop i złożyć wniosek o jego przesunięcie.
Co z dzieckiem niepełnosprawnym?
W przypadku dzieci niepełnosprawnych w wieku 8–18 lat, rodzicom przysługuje zasiłek opiekuńczy nawet podczas ich pobytu w szpitalu, nawet jeśli są inni członkowie rodziny. W tym przypadku przepisy są bardziej elastyczne i przyznają rodzicom większe prawa.
Zasiłek a opieka nad dzieckiem – to musisz wiedzieć!
Zasiłek opiekuńczy na dziecko w szpitalu to realne wsparcie, z którego warto skorzystać. Warunkiem jest odpowiednie zwolnienie lekarskie i spełnienie formalności wobec ZUS. Kluczowe są: wiek dziecka, konieczność osobistej opieki i brak innych osób, które mogłyby się dzieckiem zająć. Gdy liczy się każda godzina spędzona przy łóżku chorego malucha, warto znać swoje prawa i nie bać się po nie sięgnąć.
