Zasiłek chorobowy to forma zabezpieczenia, która przysługuje w razie niezdolności do pracy. Gdy ciąża utrudnia normalne funkcjonowanie, kobieta ma prawo do L4, a co za tym idzie – do świadczenia z ZUS. Ale co w sytuacji, gdy w czasie zwolnienia lekarskiego opiekujesz się dzieckiem? Czy to może skutkować utratą zasiłku?
L4 w ciąży a opieka nad dzieckiem – co mówi prawo?
Zwolnienie lekarskie w ciąży wystawiane jest z konkretnym celem – ma zapewnić kobiecie odpoczynek, rekonwalescencję i ochronę zdrowia jej oraz nienarodzonego dziecka. Każde wykorzystanie L4 niezgodnie z jego przeznaczeniem może zostać zakwestionowane przez ZUS.
Jeśli kobieta przebywa na zwolnieniu lekarskim i jednocześnie sprawuje opiekę nad dzieckiem (np. odbiera je codziennie z przedszkola, zajmuje się nim cały dzień, opiekuje się chorym dzieckiem), ZUS może uznać, że nie spełnia warunków niezdolności do pracy. A to może skończyć się odebraniem zasiłku chorobowego.
Kiedy opieka nad dzieckiem nie szkodzi?
Nie każda forma opieki nad dzieckiem jest równoznaczna z nadużyciem. Duże znaczenie ma tu rodzaj wystawionego zwolnienia – tzw. „chodzące” lub „leżące”.
-
Zwolnienie leżące (kod C) – obowiązuje całkowity zakaz aktywności. Wymagane jest pozostawanie w domu i odpoczynek. W tym przypadku nawet krótka opieka nad dzieckiem może być uznana za działanie sprzeczne z celem zwolnienia.
-
Zwolnienie chodzące (kod B) – dopuszcza wykonywanie codziennych czynności, ale tylko tych, które nie kolidują z leczeniem. Krótkotrwała opieka nad zdrowym dzieckiem nie musi oznaczać nadużycia.
Warto też pamiętać, że ZUS może przeprowadzić kontrolę w miejscu pobytu. Jeśli w trakcie takiej wizyty kobieta będzie np. poza domem lub w sposób oczywisty opiekuje się dzieckiem zamiast odpoczywać – może to być podstawą do odmowy wypłaty zasiłku.
Czy opieka nad chorym dzieckiem na L4 w ciąży to błąd?
Tak – i to poważny. Jeśli kobieta przebywa na zwolnieniu chorobowym z tytułu ciąży, nie powinna równocześnie opiekować się chorym dzieckiem. W takiej sytuacji należy wystąpić o zasiłek opiekuńczy, który przysługuje z innego tytułu – z powodu konieczności opieki nad dzieckiem do 14. roku życia (lub starszym w przypadku niepełnosprawności).
Łączenie dwóch celów – leczenia w ciąży i opieki nad chorym dzieckiem – może zostać uznane przez ZUS za niewłaściwe wykorzystanie L4, co skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego.
Kontrola ZUS – na co trzeba uważać?
ZUS ma prawo skontrolować, czy osoba na zwolnieniu faktycznie nie pracuje i czy stosuje się do zaleceń lekarza. Kontrola może dotyczyć:
-
miejsca pobytu (czy przebywasz tam, gdzie zadeklarowałaś),
-
aktywności (czy wykonujesz obowiązki domowe lub opiekuńcze),
-
sytuacji rodzinnej (np. czy regularnie sprawujesz opiekę nad małym dzieckiem).
Jeśli kontrola wykaże, że zwolnienie lekarskie nie jest wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem, ZUS może cofnąć zasiłek chorobowy, a nawet zażądać jego zwrotu.
Jak nie stracić zasiłku chorobowego w ciąży?
-
Stosuj się do zaleceń lekarza i rodzaju wystawionego zwolnienia.
-
Unikaj opieki nad chorym dzieckiem – w takiej sytuacji wystąp o zasiłek opiekuńczy.
-
Poinformuj lekarza o sytuacji rodzinnej – może to mieć wpływ na typ zwolnienia.
-
Podczas L4 w ciąży ograniczaj aktywności, które mogą wyglądać jak sprzeczne z celem zwolnienia.
Zasiłek macierzyński a zwolnienie lekarskie w ciąży – o tym pamiętaj!
Opieka nad dzieckiem w czasie L4 w ciąży nie zawsze oznacza odebranie zasiłku, ale bywa ryzykowna. Kluczowe jest, czy działania matki są zgodne z celem zwolnienia lekarskiego. Jeśli ZUS stwierdzi, że kobieta w ciąży zamiast odpoczywać – wykonuje obowiązki opiekuńcze, może cofnąć świadczenie. Dlatego warto działać ostrożnie i nie łączyć zwolnienia z ciąży z opieką nad chorym dzieckiem.
Masz pytania dotyczące L4 w ciąży lub zasiłku? Skonsultuj się z lekarzem lub skorzystaj z infolinii ZUS – lepiej zapobiegać niż później żałować.
