Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów człowieka, a jego prawidłowe funkcjonowanie zależy od zdrowia struktur wewnętrznych oka. Badanie dna oka pozwala dokładnie ocenić stan siatkówki, nerwu wzrokowego i naczyń krwionośnych, co umożliwia wykrycie wielu schorzeń w początkowej fazie, zanim pojawią się objawy kliniczne. Regularne monitorowanie dna oka jest szczególnie istotne u osób z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym czy rodziną z historią chorób oczu.
Wczesne wykrycie chorób oczu i nie tylko
Badanie dna oka jest narzędziem diagnostycznym, które pozwala na wczesne rozpoznanie m.in.
- retinopatii cukrzycowej,
- zwyrodnienia plamki żółtej,
- jaskry.
Oprócz tego umożliwia obserwację zmian naczyniowych w siatkówce, które mogą wskazywać na choroby układu krążenia, np. miażdżycę lub nadciśnienie. W przypadku podejrzenia jaskry sama ocena dna oka nie wystarcza – konieczne są dodatkowe badania, takie jak pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, ocena kąta przesączania (gonioskopia), pole widzenia oraz badania obrazowe (np. OCT). Nawet niewielkie zmiany, wykryte w odpowiednim czasie, pozwalają na wdrożenie leczenia i zmniejszenie ryzyka poważnych powikłań. Badanie dna oka staje się więc nie tylko kontrolą wzroku, lecz także wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia.
Jak przygotować się do badania?
Przygotowanie do badania dna oka jest stosunkowo proste. Przed wizytą warto zabrać ze sobą aktualne wyniki poprzednich badań okulistycznych, aby lekarz mógł porównać zmiany w czasie. Osoby noszące soczewki kontaktowe zwykle proszone są o ich wyjęcie, ponieważ soczewki mogą pogarszać jakość obrazu. W dniu badania dobrze jest unikać mocnego makijażu oczu oraz kosmetyków mogących podrażniać spojówki. Dodatkowo wskazane jest poinformowanie specjalisty o przyjmowanych lekach oraz chorobach ogólnoustrojowych, ponieważ niektóre schorzenia mogą wpływać na obraz siatkówki.
Badanie dna oka krok po kroku
Badanie dna oka może być wykonane przy użyciu kamery fundusowej, w lampie szczelinowej z odpowiednią soczewką lub z wykorzystaniem oftalmoskopii pośredniej – dobór metody zależy od celu badania i stanu oka. Lekarz kieruje kamerę w stronę tylnej części oka, rejestrując obraz siatkówki i nerwu wzrokowego w wysokiej rozdzielczości. Cała procedura trwa zwykle 5–15 minut i jest bezbolesna. Pacjent może swobodnie mrugać, ale powinien patrzeć na punkt fiksacyjny i unikać poruszania oczami. W razie potrzeby wykonywane są dodatkowe zdjęcia, które pozwalają na porównanie stanu naczyń krwionośnych i ewentualnych zmian w czasie. W razie wskazań badanie uzupełnia się o obrazowanie, np. OCT lub angio-OCT.
Czy podczas badania stosowane są krople?
W rutynowym badaniu dna oka najczęściej stosuje się krople z tropikamidem (czasem z fenylefryną) w celu rozszerzenia źrenic. Jednak w nowoczesnych placówkach wykorzystuje się także kamery bezdylatacyjne i systemy skanujące w podczerwieni, które często pozwalają na wykonanie badania bez kropli, ale u części pacjentów – zwłaszcza do oceny obwodu siatkówki – rozszerzenie źrenic pozostaje konieczne. Takie rozwiązanie zwiększa wygodę pacjenta – jeśli nie podawano kropli, wzrok pozostaje ostry i można natychmiast wrócić do codziennych czynności, w tym prowadzić samochód. Po podaniu kropli rozszerzających nie należy prowadzić przez kilka godzin ze względu na światłowstręt i przejściowe zamglenie widzenia.
Regularnie sprawdzaj stan swojego wzroku
Badanie dna oka powinno być wykonywane co najmniej raz w roku u osób z cukrzycą (w typie 2 od rozpoznania, w typie 1 zwykle po kilku latach trwania choroby, a w ciąży częściej), u pacjentów z nadciśnieniem zgodnie z zaleceniami klinicznymi (zwykle co 1–2 lata), a u osób bez obciążeń co 2–3 lata do 40. roku życia i zwykle co 1–2 lata po 40. roku życia. Dzięki temu możliwe jest wczesne wykrycie poważnych schorzeń, kontrola stanu naczyń siatkówki oraz ocena nerwu wzrokowego. Pamiętaj, że wczesna interwencja w przypadku schorzeń oczu znacząco zwiększa skuteczność leczenia i zmniejsza ryzyko trwałej utraty wzroku.
Nie odkładaj profilaktyki na później. Umów badanie dna oka i zaplanuj regularne kontrole, szczególnie jeśli masz cukrzycę lub nadciśnienie. Zadbaj o swój wzrok już dziś!
Artykuł sponsorowany
